منبع: خبرگزاری تسنیم، ۱۲ شهریور ۱۴۰۴
انس جهانی طلا در هفتههای اخیر بار دیگر به صدر خبرهای اقتصادی جهان بازگشته و سقفهای تاریخی جدیدی را ثبت کرده است. عواملی چون خرید گسترده بانکهای مرکزی، نگرانیها درباره آینده دلار، و بحرانهای ژئوپلتیک، از مهمترین محرکهای رشد قیمت طلا در ماههای اخیر هستند.
📈 صعود بیسابقه انس جهانی طلا
قیمت «انس جهانی طلا» در معاملات روز ۱۱ شهریور ۱۴۰۴ (۲ سپتامبر ۲۰۲۵) به بالاترین سطح تاریخ خود، یعنی بیش از ۳٬۵۰۰ دلار، رسید. این رشد چشمگیر در سال جاری بیش از ۳۰٪ بوده و نشان میدهد طلا همچنان یکی از داراییهای امن و جذاب برای سرمایهگذاران جهانی است.
عوامل اصلی این جهش عبارتند از:
- تقاضای امن: سرمایهگذاران در مواجهه با نوسانات جهانی به دنبال داراییهای مطمئن مانند طلا هستند.
- انتظار کاهش نرخ بهره آمریکا: کاهش احتمالی نرخ بهره، جذابیت طلا را افزایش داده است.
- خرید سیستماتیک بانکهای مرکزی: خرید منظم طلا توسط بانکهای مرکزی کشورهای مختلف، تقاضای جهانی را به شکل قابل توجهی افزایش داده است.
💹 چرا انس جهانی طلا سقفهای تازه میسازد؟
در روزهای اخیر، انس طلا بارها سقف تاریخی خود را شکسته و حتی به حدود ۳٬۵۴۷ دلار نیز رسید. همزمان، سرمایهگذاری در صندوقهای قابل معامله طلا (ETF) افزایش یافته و در کنار کاهش ارزش دلار، زمینه جهش قیمت طلا فراهم شده است.
نکته کلیدی: خالص خرید بانکهای مرکزی از سال ۲۰۲۲ به بعد هر سال بیش از ۱۰۰۰ تن بوده است. این سطح خرید بسیار بالاتر از میانگین سالهای گذشته است و حتی اگر سرعت خرید در سال ۲۰۲۵ کمی کاهش یابد، همچنان بالاتر از میانگین دهه قبل باقی خواهد ماند.
این موج خرید پس از مسدود شدن بخشی از ذخایر ارزی روسیه در سال ۲۰۲۲ تقویت شد و موجب شد کشورها به تنوعبخشی دور از دلار توجه بیشتری کنند.
🏦 خرید طلا توسط بانکهای مرکزی؛ ادامه روند تاریخی
در «نظرسنجی ۲۰۲۵ شورای جهانی طلا» مشخص شد که بخش بزرگی از مدیران ذخایر قصد دارند در ۱۲ ماه آینده بر طلای خود بیفزایند. ۷۶٪ از این مدیران انتظار دارند سهم طلا در ترکیب ذخایرشان طی پنج سال آینده افزایش یابد.
این موضوع نشان میدهد خرید طلا مقطعی یا زودگذر نیست و ریشه در ارزیابی ریسک و مدیریت ترازنامه بانکها دارد.
⚖️ جابهجایی ارزش طلای بانکهای مرکزی
گزارشها نشان میدهد که برای اولین بار از سال ۱۹۹۶، ارزش طلای موجود در ترازنامه بانکهای مرکزی از ارزش اوراق خزانه آمریکا که نزد این بانکها نگهداری میشود، فراتر رفته است.
این تغییر، معنای ژئوپلیتیک و استراتژیک دارد:
- افزایش حساسیت نسبت به ریسکهای سیاسی و تحریمی داراییهای دلاری
- نگرانی از نوسانات آینده دلار
- تمایل به نگهداری دارایی غیرسیاسی و امن مانند طلا
🌍 ابعاد سیاسی و ژئوپلیتیک رشد قیمت طلا
رشد قیمت طلا تنها یک مسئله اقتصادی نیست؛ بلکه ابعاد سیاسی و ژئوپلیتیک هم دارد.
۱. ریسک تحریم و مصادره 💣
تجربه مسدود شدن بخشی از ذخایر ارزی روسیه، رفتار بانکهای مرکزی کشورهای غیرغربی را تغییر داده و طلا را به دارایی امن و بدون ریسک ژئوپلیتیک تبدیل کرده است.
۲. ابهام در سیاستهای آمریکا 🇺🇸
انتظار برای کاهش نرخ بهره فدرال رزرو، اختلافات سیاسی درباره استقلال بانک مرکزی آمریکا و نوسانات سیاستهای تجاری، جذابیت داراییهای بدون ریسک اعتباری مانند طلا را افزایش داده است.
🔮 پیشبینی مؤسسات معتبر درباره قیمت طلا تا پایان ۲۰۲۵
با اوجگیری قیمتها، بسیاری از مؤسسات مالی معتبر پیشبینیهای خود را به روز کردهاند:
- گلدمن ساکس: هدف ۳٬۱۰۰ دلار؛ خرید بانکهای مرکزی محرک اصلی
- سیتیگروپ: بازه ۳٬۱۰۰ تا ۳٬۵۰۰ دلار؛ احتمال عقبنشینی موقت
- ANZ: هدف ۳٬۶۰۰ دلار
- میانگین نظرسنجی رویترز: میانگین قیمت ۳٬۲۲۰ دلار
دامنه پیشبینیها بین ۳٬۰۰۰ تا ۳٬۶۰۰ دلار است و تفاوتها به سه عامل کلیدی بستگی دارد:
- سرعت و دامنه کاهش نرخ بهره در آمریکا
- شدت و دوام ریسکهای ژئوپلیتیک
- پایداری خرید بانکهای مرکزی (به ویژه چین، ترکیه و هند)
🏛️ خرید رسمی طلا؛ بالاتر از میانگین تاریخی
گزارشهای رسمی نشان میدهد حتی با نوسانات ماهانه، خرید رسمی طلا توسط بانکهای مرکزی بالاتر از میانگین تاریخی است.
این روند در کنار ضعف نسبی دلار باعث شده کف قیمتی طلا نیز بالاتر رود و حمایت محکمی برای بازار ایجاد کند.
💡 چرا سرمایهگذاران طلا را انتخاب میکنند؟
دلایل اصلی محبوبیت طلا در شرایط کنونی عبارتند از:
- امنیت و پایداری: طلا برخلاف ارز و اوراق بهادار، تحت تأثیر سیاستهای کوتاهمدت پولی قرار نمیگیرد.
- تنوعبخشی پرتفوی: با افزایش خرید طلا، ریسکهای سرمایهگذاری کاهش مییابد.
- پناهگاه ژئوپلیتیک: در شرایط تحریم یا بحرانهای بینالمللی، طلا دارایی مطمئنی محسوب میشود.
- حفاظت از تورم: با افزایش قیمتها و کاهش ارزش دلار، طلا ارزش سرمایه را حفظ میکند.
انس جهانی طلا با عبور از مرز ۳٬۵۰۰ دلار و ثبت سقفهای تاریخی، نشاندهنده تغییر ساختاری در بازار داراییهای امن جهانی است. خرید گسترده بانکهای مرکزی، نگرانیها درباره دلار و شرایط ژئوپلیتیک، مهمترین محرکهای این روند هستند.
به نظر میرسد طلا نه تنها یک سرمایهگذاری کوتاهمدت، بلکه دارایی استراتژیک و بلندمدت برای بانکهای مرکزی و سرمایهگذاران جهانی باشد. روند فعلی میتواند تأثیر قابل توجهی بر بازارهای مالی، سیاستهای ارزی کشورها و حتی تحولات ژئوپلیتیک داشته باشد.
📌 منابع:
- خبرگزاری تسنیم، ۱۲ شهریور ۱۴۰۴
- شورای جهانی طلا، گزارش ۲۰۲۵
- گلدمن ساکس، سیتیگروپ و ANZ، پیشبینیهای بازار طلا
