📉 فروش تعهدی چیست و چگونه عمل میکند؟
برای درک «فروش تعهدی»، ابتدا باید با مفهوم «فروش استقراضی» (Short Selling) آشنا شوید. فروش استقراضی یک روش مرسوم در بازارهای جهانی است که به معاملهگران اجازه میدهد از کاهش قیمت یک سهم سود ببرند.
📌 سازوکار فروش استقراضی به این صورت است:
- سهمی را قرض میگیرید.
- آن را در قیمت بالا میفروشید.
- منتظر کاهش قیمت میمانید.
- بعد از افت قیمت، سهم را دوباره میخرید.
- سهم را به قرضدهنده پس میدهید و différence قیمت را به عنوان سود نگه میدارید.
📌 مثال ساده:
فرض کنید قیمت سهم فولاد ۶۰۰ تومان است و شما پیشبینی میکنید که به ۵۰۰ تومان خواهد رسید.
- ۱۰,۰۰۰ سهم فولاد را قرض میگیرید.
- آن را در قیمت ۶۰۰ تومان میفروشید. (۶,۰۰۰,۰۰۰ تومان)
- پس از کاهش قیمت به ۵۰۰ تومان، همان تعداد سهم را میخرید. (۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان)
- سهم را به مالک برمیگردانید و ۱,۰۰۰,۰۰۰ تومان سود میکنید.
🔄 تفاوت فروش تعهدی با فروش استقراضی
از آنجا که فروش استقراضی در ایران به دلایل شرعی (ربوی بودن) قابل اجرا نیست، ابزار «فروش تعهدی» با ماهیت وکالتی جایگزین آن شده است. در این روش، شما به وکالت از مالک، سهم را میفروشید و پس از کاهش قیمت، آن را خریداری کرده و به مالک بازمیگردانید.
👥 فروش تعهدی چه مزایایی برای مالک و متقاضی دارد؟

✅ برای مالکان سهام:
- سرمایهٔ راکد خود را به کار میگیرند.
- سود اضافی از طریق سپردهٔ بانکی یا صندوق درآمد ثابت کسب میکنند.
- در صورت تقسیم سود نقدی، میتوانند آن را دریافت کنند.
✅ برای متقاضیان (معاملهگران):
- بدون داشتن سهم، از کاهش قیمت سود میبرند.
- تنها نیاز به پرداخت وجه تضمین ( درصدی از ارزش معامله) دارند.
- امکان دریافت «نرخ تشویقی» از طرف مالک را دارند.
🖥️ چگونه فروش تعهدی انجام دهیم؟

فروش تعهدی از طریق سامانهٔ آنلاین کارگزاریها انجام میشود. برای این کار:
- قرارداد فروش تعهدی را با کارگزاری امضا کنید.
- دسترسی به سامانهٔ تأمین را فعال کنید.
- موجودی حساب عملیاتی خود را تأمین کنید.
- سفارش فروش تعهدی را ثبت کنید.
📲 نحوهٔ ثبت درخواست در سامانهٔ تأمین

مالکان میتوانند با ورود به سامانهٔ تأمین کارگزاری خود (مثل آساتریدر آگاه):
- نماد و حجم سهم موردنظر را انتخاب کنند.
- دورهٔ تنفس (مدت زمان عدم درخواست تسویه) را مشخص کنند.
- نوع سرمایهگذاری وجوه حاصل (سپرده یا صندوق) را تعیین کنند.
- نرخ تشویقی برای جذب متقاضی تعیین کنند.
⚠️ نکات مهم دربارهٔ فروش تعهدی
- متقاضی باید همیشه وجه تضمین کافی در حساب داشته باشد.
- اگر قیمت سهم بر خلاف پیشبینی بالا برود، متقاضی متحمل زیان میشود.
- تسویه قرارداد میتواند در سررسید یا زودتر (به درخواست مالک یا متقاضی) انجام شود.
🧾 مثال عملی فروش تعهدی
آقای احمدی پیشبینی میکند قیمت سهم فولاد از ۶۰۰ به ۵۰۰ تومان میرسد. او ۱۰۰۰ سهم را به صورت تعهدی در قیمت ۶۰۰ تومان میفروشد.
-
اگر قیمت به ۵۰۰ تومان برسد:
سود = (۶۰۰ – ۵۰۰) × 1000 = ۱۰۰,۰۰۰ تومان 📈 -
اگر قیمت به ۷۰۰ تومان برسد:
زیان = (۶۰۰ – ۷۰۰) × 1000 = ۱۰۰,۰۰۰ تومان 📉
فروش تعهدی یک ابزار مالی هوشمندانه برای سودآوری در بازار نزولی است. برخلاف معاملات مشتقه که نیاز به تحلیل اضافی دارند، در فروش تعهدی فقط بر روی تحلیل خود سهم تمرکز میکنید.
اگر سؤالی دارید یا تجربهای در این زمینه داشتهاید، خوشحال میشویم در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید. 😊
✍️ جدول خلاصه مراحل فروش تعهدی:
| مرحله | اقدام |
|---|---|
| ۱ | امضای قرارداد با کارگزاری |
| ۲ | واریز وجه تضمین |
| ۳ | ثبت سفارش فروش در سامانه |
| ۴ | خرید سهم پس از کاهش قیمت |
| ۵ | تسویه و دریافت سود (یا پرداخت زیان) |

